Duygu Erdoğan / İSTANBUL – Bu yıl yüksek randıman ile sofralara gelecek zeytinyağında hasatla birlikte üreticinin fiyat sorunu baş gösterdi. Bu dönem fiyat gerilemesinin bölgelere nazaran yüzde 20 ila 30 ortasında değiştiği söz ediliyor. Lakin buna karşılık başta bol mahsul için personellik masraflarının katlanacağını belirten üreticiler, fiyatın üretici lehine âlâ bir düzeye gelmesini beklerken tüketimin de artmasını istiyor.
2022-2023 döneminde 400 bin tonu aşan zeytinyağı üretimiyle dünyanın en büyük ikinci üreticisi olan Türkiye, bu yıl da misal bir rekolte bekliyor. Evvelki dönem çok sıcak bir iklimle başta dünyanın en büyük üreticisi İspanya olmak üzere İtalya ve lokal olarak Yunanistan’da mahsul kaybı büyük olmuş, geçen dönem ise rekolte düşüklüğü fiyatları süratli artırmıştı.
Lisanslı depo çağrısı
Dünya genelinde zeytinde bolluk olan bir dönem yaşandığını belirten Ayvalık Ticaret Odası Başkanı Ali Uçar, özellikle toptan satışlarda ve ihracatta zeytinyağı satış fiyatının süratle geri geldiğini lisana getirdi. Ali Uçar, “İç piyasada kişi başına olan tüketim 1.8-2 kilogram civarında sabit bulunmakta ve artırılması gerekiyor. Ambalajlı eserlerde de AB Gümrük Birliği kotası ihracat artışının önünde kıymetli bir mani. Firmalar ABD ve Uzak Doğu pazarlarında fırsat yakalamak için önemli uğraş içindeler ve desteklenmeye gereksinimleri var… Verimliliği artıracak teknoloji yatırımları, zeytin ağaçlarının daha güzel korunmasını sağlayacak akıllı tarım uygulamaları üzere projeler, kesimi büyütme potansiyeline sahip. Ağaç varlığının artırılması, en kıymetlisi zeytinyağı dalında kaliteyi bozan saklama şartlarının uygunlaştırılması, üreticinin, fabrikacının, tüccarın ve ihracatçının yıl boyunca gereksinimini karşılayacak ve borsasını oluşturacak ‘zeytinyağında lisanslı depoculuk’ sisteminin bir an evvel kurulması, gerekirse kesimdeki kooperatifler ile de iş birliklerine gidilmesi ehemmiyet arz etmektedir” açıklamalarında bulundu.
Bu yıl yüksek sıcaklık ve kuraklık ortalamasıyla geçen yaz ayları nedeniyle danelerin yağlanmayacağı kaygısını taşıyan üreticiler, hasat sürecinin bu tasayı ortadan kaldırdığını bildirdi. Şimdi hasat başlamasına sayılı günler kalan bölgelerde son bir yağışla danelerin doluluğunun daha da artabileceği beklentisi var.
Mahsul çok, iş pahalı
Ayvalıklı zeytinyağı üreticisi Sabuncugil ailesinin temsilcilerinden Deniz Sabuncugil, bölgede birkaç gün içinde hasat yoğunluğunun artacağını anlatırken, bolluk içinde bir dönem geçirileceği bilgisini verdi. Asit oranına nazaran zeytinyağı fiyatlarının üreticide 170 liradan başladığını belirten Sabuncugil, “Mahsul epey yeterli, ağaçlarımız hoş durumda. Bu bizi çok memnun ediyor; lakin bir yandan üretici fiyatı düşük kaldı. Bunun üretimi zorlamamasını bir yandan da tüketiciye en düzgün fiyatla ulaşmasını istiyoruz. Dünyada eser bol olunca talep de düşük kalıyor” diye konuştu.
Hasat için şenlik geleneği
Ayvalık Ticaret Odası tarafından birincisi 1970 yılında kutlanan ve klâsik hale gelen “Ayvalık Memleketler arası Zeytin, Hasat ve Turizm Festivali” bu yıl 1-2-3 Kasım tarihleri ortasında 19. defa düzenlenecek. Bu sene “Turizmin Bedeli, Zeytinyağının Başkenti” sloganıyla düzenlenecek şenlik, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi, Ayvalık Belediyesi, Balıkesir Ticaret Borsası, Ayvalık Esnaf ve Sanatkarlar Odası ve Ayvalık Ziraat Odası’nın dayanaklarıyla hayata geçiyor. Ali Uçar’ın verdiği bilgilere nazaran Ayvalık 2 milyon adede yaklaşan zeytin ağacı varlığı, 1 milyon 180 bin adedinin 300 yaş üzerinde olması ve 600 yaş üzeri 61’i tescilli olmak üzere 81 adet anıt ağacıyla dikkat çekiyor.